Tips: Click on any Hán-Nôm character to look it up in the dictionaries.
Khách đà xuống ngựa tới nơi tự tình.
Hài văn lần bước dặm xanh,
Một vùng như thấy cây quỳnh cành dao.
Chàng Vương quen mặt ra chào,
Hai Kiều
Bản LNP và các bản DMT, LVĐ và QVĐ đều viết 翹 (Kiều). Bản T.H.Ư. Chép là 嬌 (kiều: người con gái đẹp). Bản KOM chép là 喬 (Kiều). Tản Đà cũng chép là Kiều và đã giải thích: “Đời Tam Quốc có hai con gái của ông họ Kiều 喬, gọi là “Nhị Kiều”: đây nhân chữ “Kiều” đồng âm mà tiện đặt cho sinh tình”.
e
mặt
Hai Kiều e “lệ” nép vào dưới hoa (THƯ - KOM)
nép vào dưới hoa.
Nguyên người quanh quất đâu xa,
Họ Kim
tên Trọng
Hoàng Xuân Hãn cho rằng trong dòng họ Nguyễn Du mọi người tránh gọi chữ “Trọng” vì kị húy tên người chú Nguyễn Du là Nguyễn Trọng nhưng Kim Trọng là tên của nhân vật trong chuyện làm sao đổi đi được. Hơn nữa các từ có chữ “trọng” trong các câu như:
Vân xem trang “trọng” khác vời (c.19)
Thương vì hạnh, “trọng” vì tài (c. 1469)
Rằng tài nên “trọng” mà tình nên thương (c.1900)
Thấy nàng hiệu “trọng” tình thâm (c.609)
Có quan tổng đốc “trọng” thần (c. 2451)
Sao bằng lộc “trọng” quyền cao (c. 2497)
vẫn viết không có kị húỵ
Chỉ riêng câu: “Mà lòng “trọng” nghĩa khinh tài” mới thấy có bản DMT đổi là “trượng nghĩa khinh tài” nhưng cũng không phải kị húy vì tên người chú Nguyễn Du lại viết là 仲 (Trọng) với bộ “nhân” chứ không phải là 重 (Trọng) với bộ lý (里).
vốn nhà trâm anh.
Nền phú quí, bậc tài danh,
Văn chương nết đất, thông minh tính trời.
Phong tư tài mạo tót vời,
Vào trong phong nhã, ra ngoài hào hoa.
Chung quanh vẫn đất nước nhà,
Với
Vương ông
Với Vương “Quan” trước vốn là “đồng” thân (LVĐ)
trước vẫn là tương thân.