Ngoại kỷ Toàn thư

"Ngoại kỷ" gồm 5 quyển, từ họ Hồng Bàng đến các Sứ quân: Quyển 1: kỷ họ Hồng Bàng, kỷ họ Thục; Quyển 2: kỷ họ Triệu; Quyển 3: kỷ thuộc Tây Hán, kỷ Trưng Nữ Vương, kỷ thuộc Đông Hán, kỷ Sĩ Vương; Quyển 4: kỷ thuộc Ngô-Tấn-Tống-Tề-Lương, kỷ tiền Lý kỷ Triệu Việt vương, kỷ Hậu lý; Quyển 5: kỷ thuộc Tùy - Đường, ký họ Ngô

Tiêu đề:

Ngoại kỷ Toàn thư

Tác giả:

Author: Nhiều tác giả

Loại tài nguyên:

N/A

Nơi xuất bản:

N/A

Ngày tạo:

1697

Định dạng:

Digital

Ngôn ngữ:

Hán Nôm, Tiếng Việt

Chủ đề:

Nghiên cứu Lịch sử, Văn học Việt Nam cổ điển

Điều kiện truy cập:

Open access for educational and research purposes; commercial use prohibited.

Kỷ Hồng Bàng thị

Trang 3 / 9 (Trang 2a)

Tips: Nhấp vào kí tự Hán Nôm để tra cứu trong từ điển.

2a*1*1

諱崇䌫涇陽王之子也.

Huý Sùng Lãm, Kinh Dương Vương chi tử dã.

2a*2*1

君娶帝來女曰嫗姬生百男俗傳生百卵是爲百粤之祖.

Quân thú Đế Lai nữ viết Âu Cơ, sinh bách nam, [tục truyền sinh bách noãn] thị vi Bách Việt chi tổ.

2a*3*2

一日謂姬曰我是龍種爾是僊種水火相尅合併實難.

Nhất nhật, vị Cơ viết: "Ngã thị long chủng, nhĩ thị tiên chủng, thuỷ hoả tương khắc hợp, tính thực nan.

2a*4*4

乃與之相别分五十子從母歸山五十子從父居南居南作歸南海封其長爲䧺王嗣君位.

Nãi dữ chi tương biệt, phân ngũ thập tử tòng mẫu quy sơn, ngũ thập tử tòng phụ cư nam, [cư Nam tác quy Nam Hải], phong kì trưởng vi Hùng Vương, tự quân vị.

2a*6*1

史臣吴士連曰天地開肈之時有以氣化者盤古氏是也.

Sử thần Ngô Sĩ Liên viết: "Thiên địa khai triệu chi thời, hữu dĩ khí hoá giả, Bàn Cổ thị thị dã.

2a*7*5

有氣化然後有形化莫非陰陽二氣也.

Hữu khí hoá nhiên hậu hữu hình hoá, mạc phi âm dương nhị khí dã".

2a*8*2

易曰天地絪緼萬物化醇男女媾精萬物化生.

Dịch viết: "Thiên địa nhân uẩn, vạn vật hoá thuần, nam nữ cấu tinh, vạn vật hoá sinh".

2a*9*2

故有夫婦然後有父子有父子然後有君臣.

Cố hữu phu phụ nhiên hậu hữu phụ tử, hữu phụ tử nhiên hậu hữu quân thần.

Dịch Quốc Ngữ

Tên huý là Sùng Lãm, con của Kinh Dương Vương. Vua lấy con gái của Đế Lai là Âu Cơ, sinh ra trăm con trai (tục truyền sinh trăm trứng), là tổ của Bách Việt. Một hôm, vua bảo Âu Cơ rằng: "Ta là giống rồng, nàng là giống tiên, thuỷ hoả khắc nhau, chung hợp thật khó". Bèn từ biệt nhau, chia 50 con theo mẹ về núi, 50 con theo cha về ở miền Nam (có bản chép là về Nam Hải), phong cho con trưởng làm Hùng Vương, nối ngôi vua. Sử thần Ngô Sĩ Liên nói: Khi trời đất mới mở mang, có thứ do khí hoá ra, đó là Bàn Cổ thị. Có khí hoá ra rồi sau có hình hoá, không thứ gì ngoài hai khí âm dương cả. Kinh Dịch nói: "Trời đất nung ủ, vạn vật thuần hoá, đực cái hợp tinh, vạn vật hoá sinh" [Chú thích] . Cho nên có vợ chồng rồi sau mới có cha con, có cha con rồi sau mới có vua tôi.