Tips: Nhấp vào kí tự Hán Nôm để tra cứu trong từ điển.
Nặng nề hai chữ
uyên ương
một loài chim nước, con đực gọi là uyên, con cái gọi là ương, hai con không rời nhau, lúc nào cũng đi thành đôị.. Hình ảnh vợ chồng hòa thuận thương yêu nhaụ Đây nói tình yêu Nguyệt Nga với Vân Tiên
Phản sầu ai khéo vấn vương vào lòng
Vái cùng
Nguyệt Lão
tức “Nguyệt hạ lão nhân”, ông già dưới trăng, một vị thần giữ việc xe duyên vợ chồng (ông tơ). Người ta cũng gọi người làm mối vợ chồng là Nguyệt lão
tơ hồng
Trăm năm cho
chọn chữ tòng
vẹn đạo làm vợ. Do chữ Hán tam tòng; tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử (ở nhà theo cha, lấy chồng theo chồng, chồng chết theo con) Đây nói chữ tòng đối với chồng
mới an
Hữu tình chi bấy
Ngưu Lang
tức Khiên ngưu lang, chàng chăn trâu (chàng Ngưu). Chức nữ: nàng dệt vải (ả Chức). Theo sách Kinh sở tuế thời kỳ: Chức nữ là con trời (có sách chép là cháu trời) ở bên Đông sông Ngân hà là nghề dệt vải rất siêng năng. Trời thương cảnh nàng cô độc gả cho Khiên ngưu lang làm nghề chăn trâu ở bên Tây sông Ngân Hà. Từ khi Chức nữ về với Ngưu lang ham mê đường tình ái, chạnh mảng việc canh cửi, Trời phạt, lại bắt về bên Đông sông Ngân hà, mỗi năm chỉ được qua sông gặp nhau một lần, tức đêm mồng bảy tháng bảy âm lịch (chữ Hán gọi là “thất tịch”). Theo thiên văn của ta thì Khiên ngưu, Chức nữ là hai ngôi sao bên bờ sông Ngân hà, mỗi ngôi một bên thường ở cách xa nhau hoặc có khi thấy sao này mà không thấy sao kia, chỉ có đêm mồng bảy mới thấy hai sao gần nhau
Tấm lòng Nga nữ vì chàng mà nghiêng
Thôi thôi em hỡi Kim Liên
Dẩy xe cho chị qua miền Hà-Khê
Trải qua
dấu thỏ đường dê
những đường lối khúc khuỷu khó đi (Đường dê do chữ Hán dương trường: đường ruột dê, nói đường chật hẹp quanh co như ruột dê)
Chim kêu vượn hót, bốn bề nước non
Lạy trời xin đặng vuông tròn
Trăm năm cho vẹn lòng son cùng chàng
Phút đâu đã tới
phủ đường
phủ đàng, dinh thự của tri phủ
Kiều công xem thấy lòng càng sinh nghi
Hỏi rằng: Nào trẻ quá nhi
Cớ sao nên nỗi con đi một mình?
Nguyệt Nga thưa việc tiền trình
Kiều công nghe nói sự tình chẳng vui
Nguyệt Nga dạ hãy ngùi ngùi
Nghĩ đòi cơn lại rụng rời đòi cơn