người lương thiện.

nên đọc là “phường trốn chúa”: chỉ bọn nô tì bỏ chủ trốn đi, bọn bất lương.

chỉ bọn con gái đàn bà hư hỏng, bỏ chồng mà đi theo trai.

nói mèo ở mả, gà ở đồng, tức mèo hoang và gà hoang; dùng để ví với hạng con gái đi hoang, đồ vô lại không biết giữ phẩm tiết gì.

phép tắc nhà, được dùng để chỉ cái roi.

nọ tụi bay, chỉ bọn đầy tớ.

không phân giải được, không giải thích được.

gậy bằng tre.

áo xanh, chỉ người đày tớ gái vì ngày xưa thường mặc áo màu xanh.

nên đọc là “Dãi dầu tóc rối da chì quản bao”: cả câu ý nói Thuý Kiều phải làm con hầu thì không có thì giờ mà chải chuốt, tóc rối không gỡ, da sạm như chì cũng chẳng quản chi.

người đứng cai quản các việc trong nhà trông coi cả bọn đày tớ.

chỉ lời chỉ bảo cho Thuý Kiều về cách giữ gìn cư xử cho hợp với phép nhà họ Hoạn để tránh mọi sự trừng phạt khác.

như nhà Phật, “tuỳ phương nhân tiện” dĩ vi lợi đạo = nhằm tuỳ phương tiện để dìu dắt chúng sinh. Nói rộng ra có thể giúp ai đôi chút cũng là phương tiện.

lòng nhân đức muốn cứu sống cho người ta.