Tips: Click on any Hán-Nôm character to look it up in the dictionaries.
Đầy nhà vang tiếng ruồi xanh,
Rụng rời khung dệt tan tành gói may.
Đồ tế nhuyễn của riêng tây,
Sạch sành sanh
QUÉT
Thanh phù là QUYẾT, vậy phải đọc QUÉT hay VÉT (kw > w > v)? Ở bản B rõ ràng là VÉT nhưng ở hai bản C, D thì hiện chưa dám chắc là QUÉT, hoặc phải đọc như thế nào. Căn cứ mặt chữ, cũng cần nghĩ đến DIỆT/ NHIỆT viết tắt vậy còn cả khả năng là NHÉT! Phải cân nhắc thêm nữa.
cho đầy túi tham.
Điều đâu bay buộc ai làm?
Này ai đan
RẬP
RẬP là cái “bẩy dò” (theo HTC); GIÀM/DÀM là cái “dây ràng qua miệng ngựa” (cũng theo HTC).
giật giàm bỗng dưng?
Hỏi ra sau mới biết rằng:
Phải tên xưng xuất LÀ thằng bán tơ.
Một nhà hoảng hốt ngẩn ngơ,
Tiếng oan dậy đất án ngờ
RỰNG
Thanh phù DỰNG nên đọc RỰNG hay RẬNG. Theo cách giảng của HTC, RỰNG/RẬNG gợi cho chúng ta nghĩ đến ý nghĩa “mờ mờ lúc trời gần sáng”. Hai bản C, D cũng dùng RỰNG/RẬNG. Nhưng sang A, B thì thay bằng LOÀ.
mây.
Hạ từ van
VÁI
Ở A, C, D VAN LẠY. Ở bản nay thanh phù BÁI chứ không phải LỄ như ở C, D nên đọc VÁI. Ở B thì thanh phù VĨ: với thanh phù này có lẽ đọc VAN VÁI cũng được mà đọc VAN VỈ cũng được. Cách đọc sau có lẽ dễ chấp nhận hơn, vì VĨ, VỈ rất gần nhau.
suốt ngày,
Điếc tai lân tuất phũ tay tồi tàn.
RƯỜNG
Ghi RƯỜNG chắc chính xác hơn DƯỜNG của bản A.
cao rút ngược dây oan,
Dẫu
NGƯỜI
Căn cứ mặt chữ thì phải đọc NGƯỜI. Kể ra cũng có nghĩa: “dẫu người bằng đá cũng nát gan, lọ là người thường”. Ở các bản khác thì MÀ ở B, RẰNG ở C, NGƯỜI ở D. Ở trong bản này thì có thể ngờ rằng NGƯỜI là do RẰNG khắc nhầm mà thành; nhưng ở bản D, NGƯỜI khắc rất rõ ràng, có đủ cả chữ NHÂN, vậy phải chấp nhận trong riêng bản 1872 ấy ta vốn có cả câu là: DẪU NGƯỜI ĐÁ CŨNG NÁT GAN, LỌ NGƯỜI.
đá cũng nát gan lọ người!
Mặt trông đau đớn rụng rời,
Oan này còn một kêu trời nhưng xa.
Một ngày lạ thói sai nha,
Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền.
Sao cho cốt nhục vẹn tuyền.
Trong khi ngộ biến tòng quyền biết sao?