Tips: Nhấp vào kí tự Hán Nôm để tra cứu trong từ điển.
Quê nhà ở quận
Tây Xuyên
tên một tỉnh xưa ở phía Tây tỉnh Tứ Xuyên (Trung Quốc), ở tỉnh An Giang (Châu Đốc) nước ta xưa cũng có quận Tây Xuyên
Cha làm tri phủ ngồi miền
Hà khê
trong nguyên từ điển Trung Quốc không có địa danh nàỵ ở tỉnh Hà Tiên nước ta trước kia có những huyện Hà Châu, Hà Âm, Hà Dương. Có thể Nguyễn Đình Chiểu đã dựa vào những tên ấy đã đặt ra tên Hà Khê chăng?
Rước tôi qua đó định bề
nghi gia
chính nghĩa là hòa thuận cửa nhà (nói người con gái khi về làm dâu). Đây chỉ việc lập gia đình, lấy chồng
Ví dầu ngàn dặm đường xa cũng đành
Chẳng hay là sự
bất bình
không thường, việc xảy ra trái ý mình
Biết vầy thôi có
thượng trình
lên đường, cũng như đăng trình
làm chi
Lâm nguy chẳng kịp giải nguy
Tiết trăm năm cũng bỏ đi một hồi
Trước xe
quân tử
người có tài đức hơn ngườị Trong khi xưng hô giữa nam với nữ, tiếng quân tử có nghĩa là “chàng” như “Trách người quân tử bạc tình” (Ca dao) “Đã lòng quân tử đa mang” (Truyện Kiều)
tạm ngồi
Xin cho
tiện thiếp
người đàn bà hèn mọn. Tiếng xưng hô khiêm tốn của phụ nữ ngày xưạ Những danh từ quân tử và tiện thiếp chỉ thường dùng trong văn thư cổ
lạy rồi sẽ phân
Xin theo cùng thiếp đền ơn cho chàng
Gặp đây đương lúc giữa đàng
Của tiền chẳng có, bạc vàng cũng không
Nhớ câu
báo đức thù công
đáp ơn đức, trả công lao
Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươị
Vân Tiên nghe nói miệng cười
Làm ơn há dễ chờ người trả ơn