Truyện Kiều, bản 1872 | Digitizing Việt Nam

Trang 129 / 163

Tips: Nhấp vào kí tự Hán Nôm để tra cứu trong từ điển.

察𠇮功𠃣罪𡗉

"Xét mình công ít tội nhiều,

𤯩乘碎㐌𢧚料𠇮碎

"Sống thừa tôi đã nên liều mình tôi.

嗔朱浅土𠬠堆

"Xin cho thiển thổ một doi,

哙𱺵答底𥙩㝵死生

“Gọi là đắp ĐỂ lấy người tử sinh.”

胡公𦖑呐傷情

Hồ công nghe nói thương tình,

傳朱藁葬遺形边滝

Truyền cho kiểu táng di hình bên sông.

冲軍𨷑席賀功

Trong quân mở tiệc hạ công,

𠮿嗃絲竹会同軍官

Xôn xao tơ trúc hội đồng quân quan.

扒娘侍晏󰡎幔

Bắt nàng thị yến dưới màn,

𱟩醝吏押紊弹日奏

Dở say lại ép VẶN đàn nhặt tâu.

𠬠宮𫗄悴湄愁

Một cung gió TỦI mưa sầu,

𦊚宮㳶𧖱𠄼頭𦰟𢬣

Bốn CUNG NHỎ máu năm đầu ngón tay.

蟡吟猿唿芇󰟴

Ve ngâm vượn hót nào tầy,

律𦖻胡拱𤶑眉淶珠

Lọt tai Hồ cũng nhăn mày rơi châu.

𠳨浪尼曲扵󰠲

Hỏi rằng: "Này khúc ở đâu?

𦖑𦋦𬮙怨𠦳愁𡗋台

"Nghe ra muôn oán nghìn sầu lắm thay!"

䜹浪萡分曲尼

Thưa rằng: “Bạc PHẬN khúc này,

譜𠓨弹𱍸仍𣈜群𦭟

"Phổ vào đàn ấy những ngày còn thơ.

宮弹𢫘仍𣈜初

"Cung đàn lựa những ngày xưa.

麻𦎛萡𠇮悲除𱺵低

"Mà gương bạc mệnh bây giờ là đây!"

Quốc ngữ	Chú thích
ĐỂ	Hai bản Nôm xưa nhất hiện biết, bản 1871 và bản 1872 này đều dùng ĐẮP ĐỂ. Các bản sau, từ bản 1879 đến bản 1902, bản 1974 đều đổi lại thành ĐẮP ĐIẾM. Trong các từ điển có cho sẵn từ ghép ĐẮP ĐIẾM với nghĩa là “che đắp cho kín” (TTVV). Trường hợp ĐẮP ĐỂ không được dẫn như một từ ghép, nhưng riêng ĐỂ lại rõ nghĩa. Hơn nữa những lối nói như ĐỂ, ĐẤT, ĐỂ MÀ lại rất ăn khớp với ngữ cảnh đang xét. ĐIẾM và ĐỂ tự dạng cũng gần nhau, có thể in nhầm nhau.
VẶN	Hai dị bản về trường hợp này:<br> - Bản A và bản C in LẠI ÉP CUNG ĐÀN;<br> - Bản B, bản D và bản này lại in LẠI ÉP VẶN ĐÀN.
TỦI	Bản A theo các bản của TVKI, A des Michels nên dùng GIÓ THẢM MƯA SẦU. Bản QVĐ cũng in như vậy. Nhưng các bản Nôm chúng ta đang đối chiếu (bản 1871, bản 1872, bản 1879 và bản 1902) đều thống nhất GIÓ TỦI MƯA SẦU.
Bốn CUNG NHỎ máu	Nhưng đến câu này thì hai bản A, B lại thống nhất là BỐN DÂY NHỎ MÁU trong lúc ba bản Nôm cổ C, D, DMT lặp lại chữ CUNG của câu trên: BỐN CUNG NHỎ MÁỤ Nhân đây cũng xin nhắc lại: không nên đọc RỎ MÁU như ở bản A Quốc ngữ mà nên đọc NHỎ MÁU vì thanh phù là NHŨ.<br> - Chữ NGÓN khắc thành NGỌN!
PHẬN	Ở A, B: BẠC MỆNH; ở C, D và bản này: BẠC PHẬN.<br> - Ở A, B, C, D đều CUNG CẦM thì ở đây ta có CUNG ĐÀN (câu 2577).