Tips: Nhấp vào kí tự Hán Nôm để tra cứu trong từ điển.
Lòng đâu sẵn
món
B-T và các bản khác: MỐI 䋦.
thương tâm
Thoạt nghe Kiều đã đầm đầm châu sa
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung
Phũ phàng chi
mấy
B-T: BẤY, chỉ là cách đọc khác của MẤY, nếu phần sau bản B-T còn phiên BẤY chúng tôi xin phép thôi không chú dị bản.
hoá công
Ngày xanh mòn mỏi má hồng phôi pha
Sống làm vợ
khắp
TT12 phiên chữ này là CHẮP (nối) là âm phổ thông của nó, nhưng theo BẢNG TRA CHỮ NÔM thì nó có cả âm KHẮP, các bản đều để là “khắp người ta” cho tương phản với “ma không chồng” câu sau, vậy xin phiên KHẮP.
người ta
Khéo
B-T: HẠI thay. Chữ hại 害 rất dễ nhầm với chữ khéo 窖.
thay thác xuống làm ma không chồng
Nào người
Câu này và câu 90. Cả hai câu này theo TT12 là chỉ mấy người khách chơi ham cái sắc (tham hồng) từng đến với Đạm Tiên (chung chạ). Nhưng B-T giải nghĩa khác hẳn, cho phượng chạ loan chung là cảnh vợ chồng sum họp, còn TÍCH (không phải tiếc!) lục tham hồng là than cảnh Đạm Tiên cô độc chồng con chẳng có.
phượng chạ loan chung
Nào người tiếc lục tham hồng
là ai
Xem chú thích câu 89.
Đã không kẻ đoái người hoài
Sẵn đây ta
kiếm
B-T: giải nghĩa KIẾM là dâng, lễ, chứ không phải tìm kiếm. TT12 lại bác bỏ, cho KIẾM chỉ là tìm kiếm vì lúc này chị em đang “dan tay ra về”, không có sẵn hương, phải tìm chút hương du khách bỏ lại.
một vài nén hương.
Hoạ là người dưới suối vàng biết cho
Lầm rầm
khấn khứa
B-T: khấn VÁI.
nhỏ to
Sụp ngồi
và gật
B-T: ĐẶT CỎ, đồng thời chú rằng tục cổ đặt bó cỏ thay nén hương khi cúng để rót rượu vào, và cho là có nghĩa hơn VÀ GẬT? Nhưng đàn bà thường ngồi xuống xếp hai chân về một bên rồi mới vái, như vậy NGỒI VÀ (VÁI) GẬT là tả thực, không phải là vô nghĩa.
trước mồ bước ra
Một vùng
cỏ áy
Nhiều sách đều giải CỎ ÁY là cỏ vàng úa, có dáng tiều tuỵ, nhưng đây lại là tháng 3 “cỏ non xanh tận trân trời”! Phải chăng đây là ánh chiếu của “bóng tà” hay là vì “người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”?
bóng tà
Gió hiu hiu thổi một và bông lau
Chiếc trâm
B-T: RÚT trâm.
sẵn giắt mái đầu
Vạch da cây vịnh
tám câu bốn vần
B-T và TT12: BỐN CÂU BA VẦN, là dạng thơ tứ tuyệt, còn TÁM CÂU BỐN VẦN là dạng thơ luật Đường. KOM đã SỬA NGUYÊN TÁC, xin xem phần Phụ chú.