Tips: Click on any Hán-Nôm character to look it up in the dictionaries.
Những là phiền muộn đêm ngày,
Xuân thu biết đã đổi thay mấy lần?
Chế khoa
khoá thi do ơn vua đặt ra, như khoa “Cát sĩ, Hành từ” không phải là khoa thường tổ chức đúng kỳ lệ.
gặp hội tràng văn.
Vương Kim cùng chiếm
bảng xuân
bảng niêm yết tên những người đậu thi hội vì hội thi thường mở vào mùa xuân.
một ngày
Cửa trời
chỉ cửa nhà vua.
rộng mở đường mây,
Hoa chào
ngõ hạnh
tức ngõ hạnh viên là nơi các tiến sĩ (đời Đường) vào xem hoa và dự yến.
, hương bay
dặm phần
chỉ quê hương. Xem chú thích câu 2335. Cả câu ý nói thi đậu được vào dự yến xem hoa ở vườn thượng uyển và được vinh qui về làng vẻ vang danh tiếng.
.
Chàng Vương nhớ đến xa gần,
Sang nhà Chung lão tạ ân
chu tuyền
trọn vẹn đầy đủ.
.
Tình xưa ân trả nghĩa đền,
Gia thân lúc mới kết duyên
Châu Trần
Tăng thêm tình thân mật. Duyên vợ chồng. Xem chú thích câu 1458.
.
Chàng càng nhẹ bước
thanh vân
mây xanh, nói người thi đậu. Thơ Nguyễn Công Trứ có câu: “Đường mây rộng thênh thênh cử bộ, nợ tang bồng trang trắng vỗ tay reo”.
,
Nỗi chàng càng nghĩ xa gần càng thương.
Ấy ai dặn ngọc, thề vàng,
Bây giờ
kim mã ngọc đường
chỉ cảnh làm quan sang (kim mã: xem chú thích câu 410, “ngọc đường”: dinh thự của quan hàn lâm).
với ai
chữ “ai” đây chỉ người nào.
.
Ngọn bèo chân sóng lạc loài,
Nghĩ mình vinh hiển thương người lưu ly.
Vâng ra
ngoại nhậm
những vị quan chức không tòng sự trong triều đình mà bổ đi các tỉnh, huyện gọi ngoại nhậm.
Lâm Truy,
Khai sơn
nên đọc là “quan sơn”. Cửa ải và núi non, chỉ sự xa cách.
nghìn dặm,
thê nhi
vợ con.
một đoàn.
Cầm đường
Tử Tiện ở thời Xuân Thu làm quan huyện ở nước Lỗ, thường gảy đàn chơi mà việc quan vẫn chạy. Sau người ta gọi dinh quan huyện là “cầm đường”.
ngày tháng thanh nhàn,
Sớm khuya tiếng hạc, tiếng đàn tiêu dao.
Phòng xuân trướng rủ hoa đào,
Nàng Vân nằm bỗng chiêm bao thấy nàng.
Tỉnh ra mới rỉ cùng chàng,
Nghe lời chàng cũng hai đường tin nghi.
