Tips: Click on any Hán-Nôm character to look it up in the dictionaries.
Bây giờ mới rõ
tăm hơi
Tăm hơi: (*tăm*: bọt ở dưới đáy nước nổi lên cho biết là có cá) tin tức lộ ra ngoài, bể sâu kín của câu chuyện, mưu sâu bị lộ ra.
,
Máu ghen đâu có
lạ đời nhà ghen
Lạ đời nhà ghen: ke ghen tuông ít thấy có ở đời.
!
Chước đâu
rẽ thuý chia uyên
Rẽ thuý chia uyên: (*thuý*: chim phỉ thuý, *uyên*: chim uyên ương) thuý và uyên là hai loại chim thường hay đậu cặp, bay cặp. *Rẽ* và *chia* là nói cảnh đôi chim trống mái bị chia rẽ, đây nói việc Hoạn thư làm cho Thúc sinh và Thuý Kiều phải rời bỏ nhau.
.
Đã ra đường đao, ai nhìn được ai!
Bây giờ
một vực một trời
Một vực một trời: ý nói bên là Thuý Kiều bị đày làm con ở như rớt xuống vực sâu, một bên là Thúc sinh bị Hoạn thư bắt lên vai ông chủ như mình ở ngôi cao ví như trên trời, hai bên không còn sánh với nhau được nữa.
,
Hết điều khinh trọng, hết lời thị phi!
Nhẹ như bấc, nặng như chì,
Gỡ cho ra nữa
Gỡ cho ra nữa: có nghĩa là gỡ cho ra được đi nữa tức là khi Thuý Kiều có gỡ ra được khỏi tay Hoạn thư đi nữa thì cũng chẳng còn gì là duyên. Bản QVĐ khắc chữ ? thì phải đọc là nữa. KOM đã sửa lại là [ ] (nợ). Trương Vĩnh Ký đã chép câu này là: Gỡ ra cho được còn gì là duyên? thì đúng ý với câu bản QVĐ đã chép.
còn gì là duyên!
Lỡ làng chút phận thuyền quyên,
Bể sâu sóng cả có tuyền được vay?
Đĩa dầu vơi, nước mắt đầy năm canh.
Sớm khuya hầu hạ đài doanh.
Tiểu thư chạm mặt, đè tình hỏi tra.
Lựa lời nàng mới thưa qua:
"Phải khi mình lại xót xa nỗi mình."
Tiểu thư lại hỏi Thúc sinh:
"Cậy chàng tra lấy, thực tình
cho nao
Cho nao: chữ *nao* chính là chữ *nào* đọc theo thượng bình thanh, cũng như *nghĩ nao*, *lắm nao*.
!"
Sinh đà rát ruột như bào,
Nói ra chẳng tiện, trông vào
chẳng đang
Chẳng đang: chẳng đành lòng, chẳng nỡ lòng.
!
Những e lại luỵ đến nàng,
Đánh liều mới sẽ lựa đường hỏi tra.
Cúi đầu quì trước sân hoa.
Thân cung
Thân cung: (*thân*: tỏ bày, *cung*: khai ra) trình bày ra cho rõ ràng.
nàng mới lên qua một lời.
