Tips: Click on any Hán-Nôm character to look it up in the dictionaries.
Công
RIÊNG
Chữ không đủ nét, nhưng chúng tôi vẫn đoán là chữ RIÊNG chứ không phải chữ TƯ. Như vậy ở các bản A, B, C, D CÔNG TƯ; ở bản này: CÔNG RIÊNG.
hai NHẼ đều xong,
Gót tiên
TRÓT
TRÓT với nghĩa là “trọn vẹn” (HTC): TRÓT ĐÃ = “trọn vẹn đã” chứ không phải “lỡ đã”; chỉ bản này dùng TRÓT ĐÃ; các bản A, B, C, D đều PHÚT ĐÃ.
đã thoát vòng trần ai.
Một nhà sum họp trúc mai,
Càng sâu nghĩa bể càng dài tình sông.
Hương càng
SÓNG
SÓNG có nghĩa là “sách đối, quyện vào nhau” (theo tinh thần KTTĐ). Các bản A, B, C, D đều HƯƠNG CÀNG ĐƯỢM; riêng bản này khắc HƯƠNG CÀNG SÓNG.
lửa càng nồng;
Càng sôi vẻ
NGUYỆT
Cũng riêng bản này đổi thành VẺ NGUYỆT; các bản A, B, C, D đều VẺ NGỌC.
càng lồng màu sen.
Nửa năm hơi tiếng vừa quen,
Sân ngô cành biếc đã chen lá vàng.
HÈ thu VỪA nảy giò sương,
XE BỒ đã thấy xuân đường đến nơi.
Phong lôi nổi trận bời bời,
SỐT lòng ƠI HỠI
Cũng vậy, ở câu này các bản A, B, C, D cũng đứng về một phía với 4 chữ NẶNG LÒNG E ẤP. Riêng ở bản này ta thấy SỐT LÒNG ƠI HỠI. SỐT LÒNG có nghĩa gần như SỐT GAN (= tức giận), SỐT RUỘT (= nóng nảy, khó chịu trong lòng, đều theo KTTĐ). ƠI HỠI là “tiếng than kêu trời đất”, như trong TRỜI ƠI ĐẤT HỠI (HTC).
tính bài phân chia.
Quyết ngay biện bạch một bề,
Dạy cho má phấn lại về lầu xanh.
Thấy lời nghiêm huấn rành rành,
Đánh liều sinh mới lấy tình nài kêu.
Rằng: "Con biết tội đã nhiều,
"Dẫu rằng sấm sét búa rìu cũng cam.
“
xót
XÓT ở hai bản 1871, 1879 và bản 1872 này; TRÓT ở TVKI và hai bản in muộn về sau: bản B, bản A.
- Nay nói là NHÚNG, nhưng cũng còn cả dạng DÚNG/GIÚNG. Chúng tôi chọn GIÚNG vì vừa còn hiểu được, vừa ăn khớp với hai thanh phù dùng trong văn bản Nôm: thanh phù CHÚNG ở B, C, D và thanh phù TRÚNG ở bản này.
vì tay đã GIÚNG chàm,
"Dại rồi còn biết khôn làm sao đây!
