Tips: Nhấp vào kí tự Hán Nôm để tra cứu trong từ điển.
Phép công
chiếu án
cứ theo bản án mà định tội.
luận vào,
Có hai đường ấy, muốn sao mặc mình:
Một là cứ phép
gia hình
áp dụng hình phạt đối với kẻ có tội.
,
Một là lại cứ lầu xanh phó về!
Nàng rằng: "Đã quyết một bề,
Nhện này vương lấy tơ kia mấy lần!
Đục trong thân cũng là thân,
Yếu thơ, vâng chịu trước sân lôi đình."
Dạy rằng: "Cứ phép gia hình!
Ba cây
ba thứ đồ làm bằng gỗ để gông cùm kẻ có tội, do chữ tam mộc trong Hán thư mà dịch ra: “nữu” (cái khoá tay), “già” (cái gông cổ) và “giới” (cái cùm chân).
chập lại một
cành mẫu đơn
ví với người con gái đẹp, đây chỉ Thuý Kiều. Cả câu ý nói đem đồ gông cùm ra làm tội Thuý Kiều.
.
Phận đành chi dám kêu oan,
Đào
hoen quẹn
ý nói nước mắt làm hoen cả má phấn.
má, liễu
tan tác
rã rời tả tơi. Cả câu ý nói Thuý Kiều khóc lóc nước mắt giàn giụa làm hoen ố cả má phấn và lông mày nhíu cong lại vì đau đớn như muốn tả tơi rã rời.
mày.
Một sân
lầm cát
ý nói nàng Kiều chịu hình phạt ở giữa sân, thân đầy cát bẩn thỉu.
đã đầy,
Gương lờ nước thuỷ, mai gầy vóc sương
cả câu ý nói đau đớn đến nỗi mặt nguyên sáng như gương mà nay mờ sạm hẳn đi, thân hình nguyên đẹp như cây mai mà bây giờ gầy như vóc sương; tả vẻ tiều tuỵ của Thuý Kiều sau khi bị đánh đập.
.
Nghĩ tình chàng Thúc mà thương,
Nẻo xa trông thấy, lòng càng xót xa.
Khóc rằng: "
Oan khốc
bị oan ức một cách thảm khốc.
vì ta,
Có nghe
mình trước
nên đọc là “lời trước”. “Lời trước” tức là lời Thuý Kiều nói trước với Thúc sinh: “Chút e bên thú bên tòng dễ đâu” và “Trăm điều ngang ngửa vì tôi, thân sau ai chịu tội trời ấy cho”.
, chớ đà lụy sau.
Cạn lòng, sinh mới nghĩ sâu,
Để ai
trăng tủi hoa sầu
(“trăng hoa”: đây chỉ nhan sắc người con gái) ý nói Thuý Kiều phải chịu cảnh tủi sầu nhục nhã.
vì ai
vì Thúc sinh.
?
Phủ đường
đây chỉ quan phủ.
nghe thoảng vào tai,
Động lòng, lại gạn đến lời riêng tây.
Sụt sùi, chàng mới thưa ngay,
Đầu đuôi kể sự ngày ngày
cầu thân
tìm cách làm quen, làm thân thiết, xin kết duyên vợ chồng.
: