Tips: Nhấp vào kí tự Hán Nôm để tra cứu trong từ điển.
Nghề riêng nhớ ít tưởng nhiều,
Xăm xăm đè nẻo
Lam Kiều
Cầu Lam, tên một cái cầu ở huyện Lam Điền, tỉnh Thiểm Tây (Trung Quốc) do “điển”: Ngày xưa, đời nhà Đường, Bùi Hàng gặp nàng Vân Kiều cho một bài thơ trong có câu nói Lam Kiều bản thị thần tiên quật (Lam Kiều là chỗ thần tiên ở). Đến sau, khi đi qua cầu Lam, khát nước, vào hàng uống nước thì thấy nàng Vân Anh rất xinh đẹp, muốn xin cưới làm vợ. Bà mẹ nàng bảo nếu có chày ngọc giã được thuốc tiên xong thì gả cho. Bùi Hàng nhờ mua được chày ngọc nên cưới được Vân Anh. Hôm làm lễ cưới, Bùi Hàng mới nhận ra người đưa cho mình bài thơ chính là chị Vân Anh. Sau hai vợ chồng cùng lên cõi tiên. “Nẻo Lam Kiều: đây chỉ nhà Thuý Kiều.”
lần sang.
Thâm nghiêm kín cổng cao tường,
Cạn dòng
lá thắm
do điển “hồng diệp đề thi”. Nguyên về đời Đường, Vu Hựu vớt được chiếc lá trôi trên dòng nước từ cung vua ra và đọc thấy có bái thơ. Vu Hựu bèn lấy chiếc lá đỏ khác, đề hai câu thơ rồi đem thả nơi đầu ngòi nước cho trôi vào cung vua. Hàn thị bắt được. Về sau, nhân dịp vua thải ba nghìn cung phi, Hàn thị được ra rồi lại tình cờ kết duyên với Vu Hựu. Một hôm hai người cùng nhắc đến chuyện chiếc lá đề thơ, mới hay là của chính họ. Vì thế, sau này mới dùng điển tích này để nói nhân duyên vợ chồng.
dứt đường
chim xanh
do chữ “thanh điểu”, chỉ người đưa tin. Theo Hán Vũ cố sự ngày mồng 7 tháng 7 vua Hán Vũ đế đương ngự triều có ba con chim xanh đến đậu trước điện. Đông Phương Sóc tâu rằng: “Đấy là sứ giả của Tây Vương mẫu đưa tin đến trước”. Quả nhiên một lát sau Tây Vương mẫu đến. Do đó mới gọi người đưa tin là “chim xanh”. Cả câu ý nói không có cách gì để liên lạc được với nàng Kiều.
.
Lơ thơ tơ liễu buông mành,
Con oanh học nói trên cành mỉa mai.
Mấy lần cửa đóng then cài,
Dãy thềm hoa rụng biết người ở đâu?
Tần ngần đứng suốt giờ lâu,
Dạo quanh, chợt thấy mé sau có nhà.
Là nhà
Ngô Việt thương gia
người đi buôn nay sang bên Ngô mai về bên Việt, ít khi ở nhà.
,
Buồng không để đó người xa chưa về.
Lấy điều đạo học hỏi thuê,
Túi đàn,
cặp sách
cái khung gỗ để kẹp sách của các nhà nho xưa.
đề huề liền sang.
Có hiên Lãm Thuý nét vàng chưa phai.
Mừng thầm chốn ấy chữ bài,
Ba sinh âu hẳn duyên trời chi đây.
Song hồ nửa khép
cánh mây
cánh cửa. Chữ “mây” dùng cho đẹp lời như khi nói “then mây”.
,
Tường đông ghé mắt ngày ngày hằng trông.
Tấc gang đồng toả nguyên phong,
Tuyệt mù nào thấy
bóng hồng
bóng Thuý Kiều.
vào ra.
Nhẫn từ
quán khách
tức nhà Kim Trọng thuê để ở trọ.
lân la,
Tuần trăng
mỗi tháng có một tuần trăng, nên tính tháng người ta tính theo tuần trăng.
thấm thoắt nay đà
thèm hai
ý nói chưa bao lâu mà đã gần hai tháng trôi qua rồi.
.