Tips: Nhấp vào kí tự Hán Nôm để tra cứu trong từ điển.
Nàng rằng: "
Gió bắt mưa cầm
Gió bắt mưa cầm: ý nói ngày nào cũng bị công việc cản trở không qua chơi được hoặc có người ở nhà không tiện qua chơi được.
,
Đã cam tệ với
tri âm
Tri âm: (*tri*: biết, *âm*: tiếng) nguyên dùng để nói về người đánh đàn hay mà có người nghe hiểu biết thưởng thức được như Bá Nha với Tử Kỳ. Sau chữ ấy được dùng để chỉ người bạn thân thiết hiểu được lòng nhau.
bấy chầy.
Vắng nhà được buổi hôm nay,
Lấy lòng gọi chút ra đây tạ lòng."
Lần theo núi giả đi vòng,
Cuối tường dường có nẻo thông mới rào.
Sấn tay mở khoá động đào,
Rẽ mây trông tỏ lối vào
Thiên Thai
Thiên Thai: tên một hòn núi ở tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc. Truyền rằng xưa kia vào đời nhà Hán có Lưu Thần và Nguyễn Triệu đã vào núi Thiên Thai hái thuốc và gặp tiên. Nay trong văn chương thường dùng Thiên Thai để chỉ cảnh tiên.
.
Mặt nhìn mặt
Mặt nhìn mặt: nói nàng Kiều và chàng Kim đối mặt với nhau.
càng thêm tươi,
Bên lời
vạn phúc
Vạn phúc: lời chúc mừng nhau được nhiều phúc lành.
, bên lời
hàn huyên
Hàn huyên: lạnh ấm, lời hỏi thăm nhau về sức khoẻ xem có bị ảnh hưởng về thời tiết ấm lạnh thay đổi hay không.
.
Sánh vai về chốn
thư hiên
Thư hiên: (*thư*: sách, *hiên*: mái hiên nhà ở) chỉ phòng đọc sách.
,
Ngâm
lời phong nguyệt
Lời phong nguyệt: lời trăng gió, ý nói chuyện tình yêu thương với nhau.
, nặng nguyền non sông.
Trên yên bút giá thư đồng,
Đạm tình một bức tranh tùng treo trên.
Phong sương
Phong sương: gió và sương, ý nói bức tranh vẽ khéo khiến cho người xem như thấy được sương gió mờ ảo bên cây tùng, tưởng như cảnh thiên nhiên vậy.
được vẻ thiên nhiên,
Mặn khen nét bút càng nhìn (?) càng tươi.
Sinh rằng: "Phác hoạ vừa rồi,
Phẩm đề xin một vài lời
thêm hoa
Thêm hoa: thêm đẹp, ý nói làm cho đẹp thêm.
."
Ngộ khi
gió táp mưa sa
Gió táp mưa sa: ý nói làm thơ mau.
,
Khoảng trên dừng bút thảo
và bốn câu
Và bốn câu: vài bốn câu, tức bài thơ tứ tuyệt.
.
Khen tài nhả ngọc, phun châu,
"
Nàng Ban
Nàng Ban: nàng Ban Chiêu đời Đông Hán, học rộng tài cao, có soạn tập *Nữ giới* rất nổi tiếng đã được vua Hoà Đế cử soạn tiếp bộ *Hán thư*.
ả Tạ cũng đâu thế này!
Kiếp tu xưa ví chẳng dày,
Phúc nào thì đổi giá này cho ngang!"