Tips: Nhấp vào kí tự Hán Nôm để tra cứu trong từ điển.
Cửa sài
dịch ở chữ “sài môn” là cửa làm bằng những cành cây ghép lại hoặc bằng những thanh tre, thanh trúc. “Cửa sài”: chỉ là một từ ước lệ đối với chữ “then hoa”.
vừa ngỏ then hoa,
Gia đồng
trẻ nhỏ đi ở trong một gia đình quyền quí thời trước.
vào gửi thư nhà mới sang.
Đem tin thúc phụ từ đường,
Bơ vơ
lữ thấn
chết ma chưa chôn, quan tài còn quàn ở đất khách.
tha hương
làng khác, chỉ nơi đất khách quê người.
đề huề.
Liêu Dương
tên huyện thuộc tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc. Chú ruột Kim Trọng mất ở đó.
cách trở sơn khê,
Xuân đường
nhà xuân, chỉ người cha. Cây xuân là thứ cây sống rất lâu nên ai cũng mong cho cha được thọ như vậy.
kíp gọi sinh về
hộ tang
giúp việc tang, lo việc chôn cất.
.
Mảng tin
nghe tin, mới nghe tin, thoạt nghe tin.
xiết nỗi kinh hoàng,
Băng mình lẻn trước đài trang tự tình.
Gót đầu mọi nỗi đinh ninh,
Nỗi nhà tang tóc, nỗi mình xa xôi:
Duyên đâu chưa kịp một lời trao tơ,
Trăng thề còn đó trơ trơ,
Dám xa xôi mặt mà thưa thớt lòng.
Ngoài nghìn dặm, chốc ba đông
câu này ý nói xa cách nhau ở ngoài ngàn dặm mà phải đợi đến ba năm mới gặp nhau lại được.
,
Mối sầu khi gỡ cho xong còn chầy!
Gìn vàng giữ ngọc
cho hay
cho khéo, ý nói hãy cẩn thận giữ lấy tấm thân quí như vàng và trọng như ngọc.
,
Cho đành lòng kẻ chân mây vẻ trời."
Tai nghe ruột nổi bời bời,
Nhẩn nha nàng mới giãi lời trước sau.
Chưa vui sum họp đã sầu pha phôi.
Cùng nhau trót đã nặng lời,
Dẫu thay mái tóc dám dời lòng tơ.