Tips: Nhấp vào kí tự Hán Nôm để tra cứu trong từ điển.
Ngậm ngùi rủ
bước rèm châu
bước [bức] rèm lấy hạt châu mà kết thành, nói bức rèm quí.
,
Cách lầu nghe có tiếng đâu
hoạ vần
làm bài thơ đáp lại dựa theo nguyên vần của bài xướng.
.
Một chàng vừa trạc
thanh xuân
người còn trẻ tuổi đang thời xuân sắc.
,
Hình dung chải chuốt, áo khăn
dịu dàng
ý nói nền, ra vẻ nho nhã.
.
Nghĩ rằng cũng mạch
thư hương
mùi thơm của sách, con nhà dòng dõi có học.
,
Hỏi ra mới biết rằng chàng Sở khanh.
Bóng nga
bóng người con gái đẹp, đây chỉ Thuý Kiều.
thấp thoáng dưới mành.
Trông chàng, nàng cũng ra tình đeo đai
bản LVĐ và bản QVĐ đều chép như trên. Nguyên truyện: “Lại một ngày Sở khanh lại đứng cách lầu ngâm thơ, Kiều đứng tựa vào cửa lầu để mắt nhìn kỹ. Sở khanh vẫn biết là Kiều đang nhìn mình, song vờ đi như không thấy, chờ cho Kiều ngắm no ngắm chán, lúc ấy mới quay lại vái một vái chào Kiều...”
.
"Than ôi!
Sắc nước hương trời
do chữ “quốc sắc thiên hương” chỉ người con gái đẹp nổi tiếng và cao quí.
,
Tiếc cho đâu bỗng lạc loài đến đây?
Giá đành trong nguyệt trên mây
Cả câu ý nói cái giá về nhan sắc chắc phải quí trọng như cây quế, cây đào ở trong cung trăng hoặc cây hạnh ở bên mây, ở trên trời.
,
Hoa sao hoa khéo dã dày mấy hoa?
Nhớ gan riêng giận trời già,
Lòng này ai tỏ cho ai hỡi lòng!
Thuyền quyên ví biết
anh hùng
(“anh”: phần tốt đẹp nhất trong loài cây cỏ tức bông hoa, “hùng”: giống thú mạnh nhất trong loài thú) chỉ người có tài năng, có trí dũng hơn người.
,
Ra tay tháo cũi sổ lồng như chơi!"
Song thu đã khép cánh ngoài,
Tai còn đồng vọng mấy lời
sắt đanh
ý nói vứng bền, chắc chắn như sắt như đanh.
.
Nghĩ người thôi lại nghĩ mình,
Cám lòng chua xót
cảm lòng Sở khanh thương xót đến mình là kẻ lưu lạc.
,
lạt tình như vi
Thuý Kiều thấy mình bớt bơ vơ ở nơi đất khách.
.
Những là lần lữa nắng mưa,
Kiếp phong trần
(“phong”: gió; “trần”: bụi) kiếp sống gian khổ như chịu cảnh gió bụi trên đường dài.
biết bao giờ là thôi?
Đánh liều nhắn một hai lời,
Nhờ tay tế độ vớt người
trầm luân
(“trầm”: chìm; “luân”: mất, dìm mất) chìm đắm trong bể khổ.
.