Truyện Kiều, bản 1866 | Digitizing Việt Nam

Trang 47 / 136

Tips: Nhấp vào kí tự Hán Nôm để tra cứu trong từ điển.

娘浪𰿘事恩𠊛

Nàng rằng: "Muôn sự ơn người,

世𱜢嗔决𱥺排朱衝

Thế nào xin quyết một bài cho xong ?"

浪些固馭迨𲋄

Rằng: "Ta có ngựa truy phong ,

固𠸜𠁑帳本𣳔健兒

Có tên dưới trướng vốn dòng kiện nhi .

乘機𨇍𨀈𦋦𠫾

Thừa cơ lẻn bước ra đi,

𠀧𨑮𦒹酌酌之吏欣

Ba mươi sáu chước , chước gì lại hơn?

油欺𱢻夾湄单

Dù khi gió kép, mưa đơn,

固些低拱拯干㨿之

Có ta đây cũng chẳng cơn cớ gì!"

𦖑𠳒娘㐌生疑

Nghe lời, nàng đã sinh nghi.

双陀过典管之特身

Song đà quá đến quản gì được thân.

拱料䏕眜移蹎

Cũng liều nhắm mắt đưa chân,

𦓡󰏙𡥵造𡏦運典兜

Mà xem con Tạo xoay vần đến đâu!

共饒𨇍𨀈𠁑楼

Cùng nhau lẻn bước dưới lầu,

双双馭畧馭𡢐𱥺󰟞

Song song, ngựa trước ngựa sau một đoàn.

𣎀秋刻漏更殘

Đêm thu khắc lậu canh tàn ,

𱢻𣘃律𦲿𦝄岸唅𦎛

Gió cây trút lá, trăng ngàn ngậm gương.

㩡𤷱𦹵𤁕味霜

Lối mòn cỏ lợt [mùi/màu] sương,

𢚸圭𠫾𱥺𨀈塘𱥺𤴬

Lòng quê đi một bước đường một đau.

㗂𬷤嗃𠳗嘅哞

Tiếng gà xao xác gáy mau,

㗂𠊛兜㐌𠃅𡢐𠰺扛

Tiếng người đâu đã mé sau dậy dàng.

娘強村式肝鐄

Nàng càng thổn thức gan vàng ,

楚卿㐌雉𦀊綱𫮇𫮇

Sở Khanh đã rẽ dây cương lối nào!

𱥺𠇮坤別𫜵牢

Một mình khôn biết làm sao,

埮棱𨀈湿𨀈高駭雄

Dặm rừng bước thấp bước cao hãi hùng.

Quốc ngữ	Chú thích
Thế nào xin quyết một bài cho xong	câu này ý nói Sở khanh cứ chần chừ chưa quyết định đưa Thuý Kiều đi trốn nên nàng mới yêu cầu chàng hãy “quyết một bài cho xong”.
truy phong	đuổi theo được gió, ý nói chạy rất nhanh.
tên dưới trướng	người hầu hạ dưới màn tức kẻ theo hầu.
kiện nhi	người trẻ tuổi có sức mạnh.
Thừa cơ	nhân dịp người ta không để ý.
Ba mươi sáu chước	lấy ý ở câu: “Tam thập lục kế tẩu vi thượng sách” = ba mươi sáu chước, chạy trốn là chước hay nhất.
cơn cớ	tức “can cớ” nghĩa là liên can vì duyên cớ gì.
quá đến	nên đọc là “quá đỗi”. Nghĩa là quá chừng, lỡ đã làm sai quấy quá rồi không lấy lại được nữa. Chữ này mang một ý nghĩa kín đáo. Theo nguyên truyện thì Sở khanh, ngày 21 có vượt tường đến với Thuý Kiều nhưng chưa đưa nàng đi trốn ngay mà còn lợi dụng đêm đầu tiên ấy để ăn nằm với nàng. Kiều đã phải chiều lòng Sở khanh vì muốn được chàng cứu vớt và nghĩ mình cũng chẳng còn trinh trắng gì nữa. Đêm sau chàng lại đến. Kiều đã phải yêu cầu: “Thế nào xin quyết một bài cho xong”. Sở khanh mới rủ Kiều đi trốn, cho đó là cách hay nhất. Kiều nghe như vậy đã sinh nghi, nhưng tấm thân mình đã phó thác cho hắn rồi, đã “quá đỗi” rồi biết làm sao? Đành phải liều vậy.
canh tàn	đêm đã khuya. Thuý Kiều theo Sở khanh đi trốn như vậy không phải là ngày 21 giờ tuất (9 giờ tối) mà vào ngày hôm sau lúc đêm đã khuya lắm rồi. Có hiểu như vậy chúng ta mới khỏi thắc mắc tại sao ngày 21 lúc 9 giờ tối mà Nguyễn Du lại tả “trăng ngàn ngậm gương”.
mé	chữ nôm viết 𠃅 thì có thể phiên là mái hoặc mé. Ở đây phiên là mé thì đúng nghĩa hơn, tức là ở mé đắng sau.
gan vàng	tức lòng dạ, chữ vàng được dùng cho đẹp lời.
rẽ	cũng viết trẽ như bản Kom 𢶾. Ta thường nói rẽ. Ở đây tả Sở khanh đã kéo dây cương cho ngựa rẽ vào con đường tắt rồi lẩn đi mất.
Dặm rừng	đường đi ở trong rừng.